آمیختگی داستان و گفتمانِ روایی در روایت های پسامدرنیستی
نویسندگان
چکیده
در این مقاله به یکی از انواع و اقسام شگردها و تمهیداتی پرداخته می شود که در داستان های کوتاه و رمان های پسامدرنیستی متجلی می شود؛ یعنی آمیختگیِ بین داستان و گفتمان یا سخن روایی. بنا بر تعریف روایت شناسانِ ساختارگرا، «داستان» عبارت است توالی و پی آیندیِ رخ دادها در نظمی زمانی که شخصیت ها یا موجوداتی متحملِ آن رخ داها می شوند. گفتمان یا سخن روایی نیز عبارت است از واسطه یا رسانه ای بیانی که برای نقل و بیان داستانی برگزیده می شود. در بین داستان های پسامدرنیستی گه گاه روایت هایی دیده می شود که در ژرف ساختِ آن ها چندان داستانِ پرماجرایی موجود نیست و نویسنده قصد نقل و بیان داستانی خاص را ندارد و نمی خواهد هم که امری داستانی را بازنمایی یا مُحاکات کند. همچنین در چنین روایت هایی ژرف ساخت و روساختِ داستان چنان در هم تنیده می شوند که امکان خلاصه کردن داستان یا انتقال آن به رسانه یا وسطۀ بیانی دیگری نیست؛ به عبارتی موجودیّت و هستیِ داستان در همان روساخت یا گفتمان آن است و «داستان» به سطح گفتمان روایی برکشیده می شود و امکان جدا کردن آن از گفتمان روایی نیست؛ از این رو ماجرای داستان را همانا سیاق های کلام و تمهیداتِ روساختی بر عهده می گیرند. چنین شیوه ای از روایت-پردازی در بین برخی داستان های پسامدرنیستیِ ایرانی معهود و یافتنی است. در این مقاله ضمن تشریح و تبیینِ آمیختگی داستان و سخن، داستان های پسامدرنیستی ایرانی که واجد چنین ویژگی ای هستند، بررسی شده اند.
منابع مشابه
روایت پسامدرنیستی در دو فیلم سینمایی ایرانی
با تحلیل فیلمهای سینمایی، پژوهشگران ادبیات میتوانند وضعیت فرهنگی جامعه را بکاوند. یکی از انواع روایتهای داستانی، روایتهای پسامدرن است که از حدود 1960 میلادی به بعد، در ادبیات غرب ظهور کرد و اندکی بعد از آن نیز در روایتهای سینمایی گسترش یافت. در ایران، در حالی که وضعیت پسامدرن به امری مسئلهدار برای ادبیات داستانی درآمده است، بهنظر میرسد در سینما این پدیده، به شکل روزافزونی در حال گستر...
متن کاملروایت شناسی حکایت های مرزبان نامه در سه سطح: داستان، گفتمان و روایتگری با تکیه بر حکایت دادمه و داستان
پژوهش حاضر، حکایت های مرزبان نامه را از دیدگاه روایت شناسی ساختارگرا بررسی می کند. هدف این پژوهش آن است تا نشان دهد در شکل گیری یک متن روایی چه عناصر و مولّفه هایی نقش دارند؟ حکایت های مرزبان نامه تا چه اندازه از ساختار روایی برخوردار هستند؟ در پیکره ی اصلی مقاله، سطوح سه گانه ی یک متن روایی یعنی داستان، گفتمان و روایتگری معرفی و سپس به عناصر و مولّفه هایی که در شکل گیری یک متن روایی نقش دارند، ا...
متن کاملروایت شناسی و تفاوت میان داستان و گفتمان براساس نظریات ژرار ژنت
نوشته حاضر به موضوع روایت داستانی و یا داستان روایی از دیدگاه ژرار ژنت نظریه پرداز ادبی فرانسوی میپردازد. مفهومی که تا کنون درک و دریافتهایی متفاوت از آن توسط منتقدان ادبی ارائه شده است. ژنت اهم نظریات خود را پیرامون عنصر روایت در مقالهای تحت عنوان «دربارة متد» ارائه داده است. در این گفتار پنج مفهوم مهمی را که روایت شناسی ژنت از آن سود جسته، مورد بررسی قرار میدهیم و به تفاوتهای داستان و گف...
متن کاملبعد تعاملی کلام در روایت«جوان مشت زن» سعدی: تحلیل نشانه – معنایی یک گفتمان روایی
جُستار حاضر تحقیقی ست مبتنی بر روش کیفی - توصیفی که به تحلیل گفتمان روایی، پویایی و بعد تعاملی کلام در روایت «جوان مشتزن» از باب سوم گلستان سعدی می پردازد. مقاله در چارچوبی نشانه - معنایی و با بهرهجستن از الگوی شعیری (1381) و تلفیق آن با طرحوارهی روایتشناسی لباو (1967) تحلیل موضوع را فراروی خود مینهد و ضمن تشریح برشها و زنجیرههای پیکرهی روایی انتخابی، به تبیین ابعاد کلامی شکلدهندهی ا...
متن کاملتحلیل ساختار روایی، نقد متن و بــــازخوانی داستان «پیرچنگی» براساس روایت شناسی بلاغی
در این مقاله ابتدا دربارة روایت، رمان، چندبعدی و چندآوایی آن، زاویة دید، روایتگیر، راوی، نویسندة ضمنی، شخصیتپردازی، و ... از نظریهپردازان رمان و ساختار روایی آن مانند باختین، رابرت اسکولز، کریستف بالایی، رامان سلدن، پیتر ویدوسون و پیرو زیما یاد کردهایم. در نقد متن و تحلیل گفتمان شخصیتها در شکل-گیری روایت، تغییر وضعیت، گفتمان، صحنهپردازی و دیگر مؤلفههای داستان و روایت از نظریات تزوتان تود...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه نقد ادبیناشر: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 1735-000X
دوره 7
شماره 26 2014
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023